ނަޖިސް ފެނުން ފެންވެރި ޒަމާން މާޒީވެ، ރަށްރަށަށް ސާފު ފެނާއި، ރައްކާތެރި ނަރުދަމާގެ ކަށަވަރުކަން

ރާއްޖެ ތަރައްޤީވަމުން އައި މާޒީއަށް ބަލާއިރު ބިން ބޮޑުނަމަވެސް، ޚާއްސަގޮތެއްގައި ކުދި އާބާދީ ހިމެނޭ ރަށްތަކަކީ މާބޮޑު އަޅާލުމެއް ނެތި ދޫކޮށްލާފައި އޮތް ރަށްތަކެކެވެ. އުފަންވަޒަން ދޫކޮށް އެތައް ބަޔަކު ހިޖުރަކުރަން ޖެހުނު ސަބަބަކީ ރަށްރަށުގައި ހިތްހަމަޖެހިލައިގެން އަރާމުގައި އުޅޭވޭނެ ގޮތެއް ނެތުމެވެ. ޚާއްސަގޮތެއްގައި އަސާސީ ޚިދުމަތްތައް ނެތުމާއި، ބޭނުންވާ އެހެނިހެން ޚިދުމަތްތައްވެސް ލިބެންނެތުމެވެ.

ރަނގަޅު ނަރުދަމާ ނިޒާމަކާއި ފެނުގެ ނިޒާމެއް ނެތި ދިވެހިން އުޅޭތާ އެތައް ދުވަހެއްވެއްޖެއެވެ. މީގެ ކުރިއަށް ޖެހިލާއިރު ރަށްރަށުގެ މީހުން އުޅެންޖެހުނީ ގޭގެ ގޯތިތެރޭގައި ނަޖިސް ޖަންގްޝަންތައް ހަދައިގެން، ބިމުން ފެންނައިގައިގެން އެ ބޭނުން ކުރަމުންނެވެ. ނުވިތާކައަށް ޖަންގްޝަން ބެދިގެން އިރުއިރުކޮޅާ ޖެހެނީ އެތަން ސާފުކުރާށެވެ. ރައްޔިތުންގެ މި އަސާސީ ޙައްޤުން މަޙްރޫމްވެ އޮވެ ރައްޔިތުން ޖެހުނީ މި ތަކުލީފްތައް އަބަދު އުފުލާ އުފުލާ ތިބޭށެވެ.

ނަރުދާމާގެ މައްސަލަތައް ހައްލުކުރުމަށް އެކި ރަށްރަށުގައި ރަށުފެންވަރުގައި ނަރުދަމާ އެޅިނަމަވެސް އެކަމުންވެސް ދާއިމީ ޙައްލެއް ލިބިފައެއްނުވެއެވެ. އަނެއްބައި ރަށްރަށަށް އެވަރުގެ މަސައްކަތަކެއް ކުރާނެ އެކަށީގެންވާ މާލީ ފުދުންތެރިކަމެއްނެތެވެ. ނަމަވެސް ރައްކާތެރި ފެނާއި ނަރުދަމާ ނިޒާމެއްނެތުމުގެ ސަބަބުން ރައްޔިތުން އުފުލި ތަކުލީފުތައް، މާޒީވެ، ރަށްރަށަށް އުޖާލާކަމާއި އާރޯކަން މިވަނީ އަންނަން ފަށާފައެވެ.

ޚާއްސަގޮތެއްގައި ރަށްރަށުގެ ރައްޔިތުންނަށް ލިބެންޖެހޭ އަސާސީ ޚިދުމަތް ލިބޭނެކަމާމެދު މިއަދު ރައްޔިތުން ޝައްކެއްނުކުރެއެވެ. ސަބަބަކީ އަދުގެ ސަރުކާރުން، ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާޙިމް މުހައްމަދު ޞާލިހްގެ ސަރުކާރުން މިވަނީ ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި ރައްކާތެރި ފެނާ ނަރުދަމާގެ ޚިދުމަތްތައް ދިނުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްތައް ފައްޓަވާފައެވެ. މިހާރު މި މަސައްކަތް ނުދާ ހަމަ އެންމެ ރަށެއްވެސް ނެތެވެ.

މީގެ 4 އަހަރު ކުރިއަށް ޖެހިލާއިރު ރާއްޖޭގެ 188 ރަށުގެ ތެރެއިން ފެނުގެ ނިޒާމް ޤާއިމްކޮށްފައިވަނީ 37 ރަށެއްގައެވެ. އަދި ނަރުދަމާ ނިޒާމް ޤާއިމްކޮށްފައިވަނީ 69 ރަށުގައެވެ. އިންސައްތައިން ބަލާނަމަ ފެނުގެ ނިޒާމް ޤާއިމްކުރެވިފައިވަނީ އެންމެ 20 އިންސައްތަ ރަށުގައެވެ. އަދި ނަރުދަމާ އޮތީ 37 އިންސައްތަ ރަށުގައެވެ. ފެން ނުވަތަ ނަރުދަމާ ނުވަތަ ފެނާއި ނަރުދަމާގެ އެއްވެސް މަސައްކަތެއް ނުފަށާ 141 ރަށް އޮތެވެ.

އޭރު މި ދެންނެވި ރަށްތަކަށް ނަރުދަމާގެ ޚިދުމަތް ޤާއިމްކޮށްފައި އޮތްނަމަވެސް އަލަށް ހިއްކި ބިންތަކުގައި މި ޚިދުމަތެއް ޤާއިމްކޮށްފައެއް ނެތެވެ. މިއާއެކު މި ރަށްތަކުގެ ރައްޔިތުން އޭރު ތިބީ ނަޖިސް ފެނުން ފެންވަރައިގެން، ބުއިމަށް ރައްކާތެރިނޫން ފެން ބޭނުންކޮށްގެންނެވެ. އޭރު އެމީހުންތިބީ އެކަމުން މިންޖުވާނެ ދުވަހެއްގެ އިންތިޒާރުގައެވެ. އެކަން މި ސަރުކާރު އައުމާ ހަމަޔަށްވެސް ބަދަލުވެފައެއްނެތެވެ.

މިކަމުގައި ރައްޔިތުން އުފުލި ބުރައަށް ނިމުން އައިސް، ރައްޔިތުންގެ ހުވަފެންތަކުގައި ކުލަޖެހެން ފެށުނީ މި ސަރުކާރު އައިފަހުންނެވެ. ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާހިމް މުޙައްމަދު ޞާލިޙުގެ އެއްވެސް ރަށެއް، އެއްވެސް ރައްޔިތެއް ބާކީ ނުކުރުމުގެ ހަރުދަނާ ސިޔާސަތުގެ ދަށުން ރައްކާތެރިގޮތުގައި ފެނާއި ނަރުދަމާ އެޅުމުގެ މަސައްކަތްތައް ފެއްޓެވިއެވެ.

މިގޮތުން ވެރިކަމުގެ ފުރަތަމަ 3 އަހަރުދުވަހުގެ ތެރޭގައި 48 ރަށުގެ ނަރުދަމާއާއި 60 ރަށުގެ ފެނުގެ ނިޒާމް ޤާއިމްކޮށް ފެށިއެވެ. އަދި މިހާރު ޖުމުލަ 119 ރަށެއްގައި ފެނާ ނަރުދަމާ ނިޒާމް ޤާއިމްކުރުމުގެ މަސައްކަތްތައް އަންނަނީ ކުރަމުންނެވެ. އަދި 12 މަޝްރޫޢުއެއްގެ މަސައްކަތް ވަނީ ނިންމާލާފައެވެ. ސަރުކާރުގެ މިިހާރުގެ އަމާޒަކީ އަންނަ އަހަރުގެ މެދުތެރޭގައި ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި ފެނާއި ނަރުދަމާ ނިޒާމް ލިބިގެންދިއުމެވެ. އެއީ ކުޑަ ރަށެއްނަމަވެސް އެ ޚިދުމަތް ނިމިގެންދާނެއެވެ. ތަފާތު ކުރުމެއް ނެތި އާބާދީއާއެއްވަރަށް ހަމަހަމަ ކަމާއެކުގައެވެ.

މި ފެންނަނީ އަދުގެ ސަރުކާރުން ކުދި ރަށްތައްވެސް ތަރަޤީކުރުމަށްޓަކައި ދެއްވާ އިސްކަމެވެ. ފެނާ ނަރުދަމާ ޤާއިމްކުރުމުގެ މަޝްރޫޢުތަކުގެ ދަށުން ވާރޭފެން ރައްކާކުރެވޭ ނިޒާމުތައްވެސް ރަށްރަށުގައި ޤާއިމްކުރެވިގެންދާނެއެވެ. މިއާއެކު ހޫނު ދުވަސްވަރު ބޯފެން ނުނެގި ރަށްރަށުގައި ފެނަށް ޖެހުމުގެ މައްސަލައަށްވެސް އެދެވޭ ޙައްލެއް ލިބިގެންދާނެއެވެ.

ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތަކީ އެއްވެސް ރަށެއް އެއްވެސް އާބާދީއެއް ބާކީކޮށްނުލުމެވެ. އަޅާނުލާ ދޫކޮށްލާފައިވާ ރަށްތަކުގެ ރައްޔިތުނަށް މި އަސާސީ ޚިދުމަތް ލިބުމާއެކު ހަމަޖެހިލައިގެން ދިރިއުޅެވޭނެ މަގު ފަހިވެގެންދާނެއެވެ. ފެން ނަޖިސްވެގެން ނުބައިވަސް ދުވައިގެން އުޅޭކަށް ނުޖެހޭނެވެ. ފެންވަރަށް ލިބޭނީ ސާފު ފެނެވެ. އަނެއްކޮޅުން ހުރިހާ ރަށެއްގައި މި ޚިދުމަތް ޤާއިމްކޮށް ނިމުމާއެކު، އެ ރަށްރަށުގައި ވިޔަފާރިއާއި އިޤްތިޞާދީ ހަރަކާތްތައް ފުޅާވެ، ޢުމްރާނީ ތަރައްޤީއަށް ރަށްތައް އިތުރަށް ހުޅުވާލެވިގެންދާނެއެވެ.