ސޫދާނުގައި ކުރަމުންދާ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގައި ދެ ދުވަސް ތެރޭގައި މަދުވެގެން 127 މީހުން މަރައިލައިފިއެވެ.
ސޫދާންގައި ދާޚިލީ ހަނގުރާމަ ފަށާފައި ވަނީ, ރެޕިޑް ސަޕޯޓް ފޯސަސް (އާރުއެސްއެފް)ގެ ސިފައިން 2023ވަނަ އަހަރުގެ އޭޕްރިލް މަހު ވެރިރަށް ޚަރްތޫމަށް އަރައި, އެ ރަށް ހިފުމަށް ޙަމަލާ ދިނުމުންނެވެ. އެ ޤައުމުގެ އަސްކަރިއްޔާއާ ބަދަލުކުރަމުން ދާ ޙަމަލާތައް ހުއްޓުމަކަށް ގެނައުމަށް އެއްބަސްވުމެއް ޤާއިމުކުރުމުގެ މަސައްކަތްތައް މިހާތަނަށް ކާމިޔާބު ނުވެ ލޭއޮހޮރުވުންތައް ދަނީ އިތުރުވަމުންނެވެ. ދުނިޔޭގެ އެހެން ޤައުމުތަކުގައި ހިނގަމުންދާ ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ ސަބަބުން ސޫދާންގެ ޙާލަތަށް ލިބެމުންދާ ސަމާލުކަން ވެސް ވަނީ ކުޑަވެފައެވެ.
ސޫދާނުގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބަޔަށް ވުރެ ބޮޑު ސަރަޙައްދެއް މިހާރު އޮތީ އާރުއެސްއެފުގެ ބާރުގެ ދަށުގައެވެ. އެ ޤައުމުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން މި ސަރަޙައްދުތަކަށް ދެމުންދާ ޙަމަލާތައް ވަނީ ބޮޑުތަނުން އިތުރު ކޮށްފައެވެ. ހަމަ އެހެންމެ، އާރުއެސްއެފުން ވެސް ދަނީ އިތުރު އަވަށްތަކަށް އަތްގަދަ ކުރުމަށް ވަރުގަދަ ވައިގެ ޙަމަލާތައް ދެމުންނެވެ. ދެ ބައި މީހުން ވެސް ޙަމަލާ ދެމުން ދަނީ އާންމުންގެ އާބާދީ ބޮޑު ސަރަޙައްދުތަކަށެވެ.
ދިމުޤުރާތީ ނިޒާމާ އެއްކޮޅަށް ވަކާލާތުކުރާ އަލް-ފާޝިރު ރެސިސްޓަންސް ކޮމިޓީން ބުނީ އުތުރު ދަރްފޫރު ސްޓޭޓުގައި ހިމެނޭ ރަށެއް ކަމަށްވާ ކަބްކާބިޔާއަށް ބެރެލް ބޮންތަކެއް އަޅައިފައިވާ ކަމަށެވެ. އިންސާނީ ޙައްޤުތަކަށް ވަކާލާތުކުރާ އެމަޖެންސީ ލޯޔާޒް ޖަމާޢަތުން ބުނީ އެ ޙަމަލާގައި 100 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން މަރުވެ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު ޒަޚަމްވެފައިވާ ކަމަށެވެ. އެ ޖަމްޢިއްޔާއިން ޙިއްޞާކުރި ފޮޓޯއެއްގައި ކަފުން ކޮށްފައިވާ އެތައް ހަށިތަކެއް މާސިންގާ ވަޅުގަނޑަކަށް އަޅާފައިވާ ތަން ފެނެއެވެ. އަދި ވީޑިއޯތަކުން ކަބްކާބިޔާގެ މާރުކޭޓު ސަރަޙައްދުގައި ލެއިން ތަތްތެޅިފައިވާ ގިނަ އަދަދެއްގެ ހަށިތަކާއި ހުޅުހިފައިފައިވާ ތަންތަނާއި އަނިޔާވެފައިވާ މީހުން ވެސް ފެނެއެވެ. މީހުން ރޯ އަޑުން މުޅި ސަރަޙައްދު ވަނީ ގުގުމާލައިފައެވެ.
ކަބްކާބިޔާގެ އެކްޓިވިސްޓެއް ބުނީ ޙަމަލާދިން އިރު މާރުކޭޓު ސަރަޙައްދާއި އަވަށުގެ އެހެން ސަރަޙައްދުތަކުގައި ތިބީ ވަރަށް މަދު ޢަދަދެއްގެ ސިފައިން ކަމަށާއި ގިނައީ އާންމުންގެ މީހުން ކަމަށެވެ. މިހާތަނަށް 87 ހަށިގަނޑު ދެނެގަނެވިފައިވާ ކަމަށާއި ނަމަވެސް ބައެއް ހަށިގަނޑުތަކަށް ލިބިފައިވާ ޒަޚަމުތަކުގެ ބޮޑުކަމުން އެއީ ކޮން ބައެއްކަން ދެނެގަނެވިފައިނުވާ ކަމަށް އޭނާ ބުނެއެވެ.
އުތުރު ދަރްފޫރު ސްޓޭޓުގެ ވެރިކަންކުރާ އަލް-ފާޝިރަށް އަތްގަދަ ކުރުމަށް އާރުއެސްއެފުން ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުންދާ މި ދަނޑިވަޅުގައި އެގޮތަށް އެކަންވެ ދިޔަ ނުދިނުމަށް ސޫދާނުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން އުތުރު ދަރްފޫރަށް ގިނަ ޢަދަދަކަށް ވައިގެ ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކުރެއެވެ. ނަމަވެސް ކަބްކާބިޔާއަށް ދިން އެންމެ ފަހުގެ ޙަމަލާތަކުގެ ޒިންމާ އުފުލަން އަސްކަރިއްޔާއިން ވަނީ އިންކާރު ކޮށްފައެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އާރުއެސްއެފުން އަސްކަރީ ބޭނުމަށް ޙަކަރާތްތެރިވާ ކޮންމެ ސަރަޙައްދަކަށް ޙަމަލާ ދިނުމުގެ ހައްޤު އަސްކަރިއްޔާއަށް ލިބިގެންވާ ކަމަށްވެސް ބުނެއެވެ. މި ޙަމަލާތަކާ ގުޅިގެން އާރްއެސްއެފުން މިހާތަނަށް އެއްވެސް ބަހެއް ބުނެފައެއް ނުވެއެވެ.
ޑިސްމްބަރު 10ވަނަ ދުވަހު އަސްކަރިއްޔާގެ ބާރުގެ ދަށުގައި އޮންނަ ޚަރްތޫމު ސްޓޭޓުގެ އޮމްދަމާއަށް ވެސް އާރުއެސްއެފުން ވަނީ ޙަމަލާ ދީފައެވެ. އެމަޖެންސީ ލޯޔާޒް ޖަމިއްޔާއިން ބުނީ އެ ޙަމަލާގައި 20 މީހުން މަރުވެފައިވާ އިރު އޭގެ ތެރެއިން 14 މީހުންނަކީ ބަހެއްގައި ދަތުރުކުރަމުން ދިޔަ އާންމުންގެ ބައެއް ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް އަސްކަރިއްޔާގެ ބާރުގެ ދަށުގައި އޮންނަ ޚަރްތޫމުގެ ސަރުކާރުން ބުނީ އެ ޙަމަލާގައި މަރުވީ 65 މީހުން ކަމަށެވެ.
ސޫދާނުގެ ޙާލަތާ ގުޅޭ ގޮތުން އދން ބުނީ އެ ޤައުމުގައި 30 މިލިއަނަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ޙާލުގައި ޖެހިފައިވާ ކަމަށާއި 12 މިލިއަނަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ގެދޮރު ދޫކޮށް ގޮސްފައިވާ ކަމަށެވެ. އެ ޤައުމުގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތައް ދަނީ ބަނޑުހައިހޫނުކަމާ ކުރިމަތިލަމުންނެވެ.