ސޫރިޔާގެ ބައެއް ބިންތަކަށް ވެރިވެގަނެފައިވާ ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ އިސްތިޢުމާރީ ސިފައިންނާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމައެއް ފެށުމުގެ ވިސްނުމެއް މި ވަގުތު ނެތް ކަމުގައި، އެ ޤައުމުގައި ވެރިކަން ކުރާ ހަޔިއަތު ތަޙްރީރް އަލް-ޝާމް (އެޗްޓީއެސް)ގެ އަސްކަރީ ކޮމާންޑަރު އަޙްމަދު އަލް-ޝަރާޢު ނުވަތަ އަބޫ މުޙައްމަދު އަލް-ޖޫލާނީ ބުނެފިއެވެ. އޭނާގެ ބެލުމުގެ ދަށުން އެޗްޓީއެސްގެ ފައުޖުތަކުން ސޫރިޔާގެ ވެރިރަށް ދިމިޝްޤަށް އަރައި، ރައީސް ބައްޝާރް އަލް-އަސަދުގެ ވެރިކަން ނިމުމަކަށް ގެނެސްފައި ވަނީ ޑިސެންބަރު 8ވަނަ ދުވަހުއެވެ.
އަސަދުގެ ސަރުކާރުގެ ވެއްޓުމާ އެކު، ސަރަޙައްދީ ރޮނގުގެ ސަލާމަތީ ފިޔަވަޅުތައް ހަރުދަނާ ކުރުމުގެ ނަމުގައި، ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިން ވަނީ ސޫރިޔާއާއި ޔަހޫދީ ދައުލަތް ގުޅޭ ސަރަޙައްދީ ރޮނގުގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތަކަށް އަރައިގަނެފައެވެ. އަދި، 1973ވަނަ އަހަރުގެ ޢަަރަބި-އިސްރާއީލް ހަނގުރާމައަށް ފަހު ދެ ޤައުމުގެ ދެމެދުގައި ޤާއިމު ކޮށްފައި އޮތް ހަތިޔާރު ގެންގުޅުން މަނާ ސަރަޙައްދު، އެ މީހުންގެ ބާރުގެ ދަށަށް ގެންގޮސްފައެވެ.
ސަރަޙައްދީ ރޮނގު ހުރަސް ކުރުމަށް ފަހު، ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ހައްދުފަހަނަ އެޅި ސިފައިން ވަނީ ސޫރިޔާގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތަކަށް ވެސް އަރާފައެވެ. އަދި، ޙަރްމޫން ފަރުބަދައިގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތަކާއި، އެ ސަރަޙައްދުގައި ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ޤާއިމު ކޮށްފައިވާ އަސްކަރީ މަރުކަޒުކަށް ވެސް އަތްގަދަ ކޮށްފައެވެ. އެއީ، ވެރިރަށް ދިމިޝްޤާ ދުރު ނޫން ހިސާބެއްގައި ހުރި އަސްކަރީ މަރުކަޒެކެވެ.
އެ ސަރަޙައްދުގައި ދިގު މުއްދަތަކަށް ޔަހޫދީ ސިފައިން ނުތިބޭނެ ކަމުގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ބުނި ނަމަވެސް، އެ މީހުން ދަނީ ސޫރިޔާގެ އަމާޒުތަކަށް ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކުރަމުންނެވެ. ގިނަ ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކޮށްފައި ވަނީ، ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ހަތިޔާރު ރައްކާކޮށްފައި ހުރި ގުދަންތަކަށް ކަމުގައި ވެސް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ބުންޏެވެ.
ނަމަވެސް، ޝަރާޢު ވިދާޅުވީ، ސޫރިޔާގެ ސިޔާދަތީ މިނިވަންކަމާއި އިސްތިޤުލާލަށް އަރައިގަނެފައިވާ ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ހައްދުފަހަނަ އެޅި ސިފައިންނާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމައެއް ފެށުމުގެ ވިސްނުމެއް މި ވަގުތު ނެތް ކަމުގައެވެ. އަދި، މި ވަގުތު އެންމެ އިސްކަމެއް ދެނީ، 13 އަހަރަށް ދެމިގެން ދިޔަ ސޫރިޔާގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގައި ސުންނާފަތި ކޮށްލާފައިވާ ރަށްތައް އަލުން އާރާސްތު ކުރުމަށް ކަމުގައެވެ.
ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިން ސޫރިޔާގެ ބިންތަކަށް އަތްގަދަ ކުރަން ފެށުމުން، ޢަރަބި ދުނިިޔޭގެ ގިނަ ޤައުމުތަކުން ވަނީ އެ އަމަލު އެންމެ ހަރުކަށި އިބާރާތުން ކުށްވެރި ކޮށްފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާ، އެކުވެރި ޢަރަބި ޢިމާރާތް (ޔޫއޭއީ) އަދި އުރުދުން ހިމެނެއެވެ. އެއީ، ބައިނަލްއަޤުވާމީ ޤާނޫނުތަކާ ޚިލާފަށް ޔަހޫދީން ހިންގަމުންދާ އަމަލެއްގެ ގޮތުގައި އެ ޤައުމުތަކުން ޤަބޫލު ކުރެއެވެ.
"އިސްރާއީލުން ދައްކަމުންދާ ބަހަނާތަކުގައި އެއްވެސް ބުރަދަނެއް ނެތް، އަދި ޤާނޫނާ ޚިލާފަށް ހިންގާފައިވާ އަމަލުތަކަށް ބާރުވެރިކަމެއް ނުލިބޭނެ. އިސްރާއީލުން އެ ވަނީ ޤާނޫނުތަކާ ޚިލާފަށް ސޫރިޔާގެ ސަރަޙައްދަށް ވަދެގަނެފައި، އެއީ ސަރަޙައްދީ ސުލްޙައާއި ހަަމަޖެހުމަށް އޮތް ބޮޑު ނުރައްކަލެއް،" ޝަރާޢު ބުންޏެވެ.
"އެތަކެއް އަހަރެއްގެ ދިގު އަހުލީހަނގުރާމައަށް ފަހު ސޫރިޔާ މި ވަގުތު މި އޮތީ ނާޒުކު ހާލަތެއްގައި، މި ހާލަތުގައި [ޔަހޫދީންނާ ދެކޮޅަށް] އައު ހަނގުރާމައެއް ފެށުމަކީ ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޫން. މި ވަގުތު އެންމެ އިސް ޒިންމާއަކީ، ހަމަޖެހުން ޤާއިމު ކުރުމާއި ޤައުމު ބިނާކޮށް އާރާސްތު ކުރުން، އެހެން ހަމަނުޖެހުމެއްގެ ތެރެއަށް ވަނުމެއް ނޫން."
ޝަރާޢު ބުނީ، ޔަހޫދީންގެ އަމަލުތައް ހުއްޓުވަން މި ވަގުތު އޮތް އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތަކީ، ޚާރިޖީ ދާއިރާއިން މަސައްކަތް ކުރުން ކަމުގައެވެ. އަދި، ސުލްޙަވެރިކަމާ އެކު މަސައްކަތް ނުކޮށްފި ނަމަ، އެ ސަރަޙައްދުގައި ސުލްޙައާއި ހަމަޖެހުން ޤާއިމު ނުކުރެވޭނެ ކަމުގައި ވެސް އޭނާ ބުންޏެވެ.
2011ވަނަ އަހަރު ފެށި ސޫރިޔާގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގައި، އަސަދުގެ ސަރުކާރާއި އަސްކަރިއްޔާއަށް އެންމެ ބޮޑަށް ވާގިވެރިވެދީފައި ވަނީ ރަޝިޔާއިންނެވެ.
އަސަދުގެ އަސްކަރިއްޔާއާ އެއް ސަފެއްގައި ރަޝިޔާގެ ސިފައިން ހަރަކާތްތެރިވާން ފަށާފައި ވަނީ 2015ވަނަ އަހަރުއެވެ. ސޫރިޔާގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތަކުގައިވާ އަސްކަރީ މަރުކަޒުތަކުގައި އަދިވެސް ރަޝިޔާ ސިފައިން ދަނީ ހަރަކާތްތެރިވަމުންނެވެ. އަސަދުގެ ސަރުކާރަށް ވާގިވެރިވުމުގެ ގޮތުން ރަޝިޔާއިން ވަނީ ގިނަ އަދަދެއްގެ އަސްކަރީ މަތިންދާބޯޓާއި މަނަވަރުތައް ސޫރިޔާއަށް ފޮނުވާފައެވެ.
އެޗްޓީއެސުން ދިމިޝްޤަށް އަރައި އަސަދުގެ ސަރުކާރު ވައްޓައިލުމާ ގުޅިގެން، ޢާއިލާއާ އެކު އޭނާ ދަތުރު ކުރައްވާފައި ވަނީ ރަޝިޔާއަށެވެ. އަދި، މޮސްކޯއިން އޭނާއާއި އޭނާގެ ޢާއިލާއަށް ޙިމާޔަތް ދޭން ނިންމާފައިވާ ކަން ރަޝިޔާގެ ރިޔާސީ ގަނޑުވަރު، ކްރެމްލިނުން ވަނީ ހާމަކޮށްފައެވެ. ސޫރިޔާގެ ތިބި ރަޝިޔާގެ ސިފައިންނާ ގުޅޭ ގޮތުން ޝަރާޢު ބުނީ، ރަޝިޔާއާއި ސޫރިޔާއިން މި ވަގުތު މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހޭނީ އެއް އަމާޒަކަށް ކަމަށް ޤަބޫލު ކުރާ ކަމުގައެވެ. "މި ވަގުތުގެ ހާލަތުން އަރައިގަތުމަށް ބައިނަލްއަޤުވާމީ ގުޅުންތައް ވަރަށް ވިސްނުންތެރިކަމާ އެކު ބަލަހައްޓަން ޖެހޭނެ،" އޭނާ ބުންޏެވެ.