ސިޔާސީ ހަމަނުޖެހުންގަނޑެއްގެ މެދުގައި އޮތް ބަންގްލަދޭޝްގެ ޢާންމު އިންތިޚާބު އަވަސްކޮށް، މި އަހަރުގެ އޮގަސްޓު މަހު އިންތިޚާބު ބޭއްވުމަށް އެ ޤައުމުގެ ކުރީގެ ބޮޑުވަޒީރު ބޭގަމް ޚާލިދާ ޒިޔާގެ ބަންގްލަދޭޝް ނޭޝަނަލިސްޓް ޕާޓީ (ބީއެންޕީ)ން ގޮވައިލައިފިއެވެ. ބަންގްލަދޭޝްގެ ކުރީގެ ބޮޑުވަޒީރު ޝައިޚް ޙަސީނާ އިސްތިޢުފާ ދެއްވުމާ ގުޅިގެން އެ ޤައުމުގައި މި ވަގުތު ވެރިކަން ކުރަމުން ދަނީ އިންތިޤާލީ ސަރުކާރަކުންނެވެ. އެ ސަރުކާރުގެ އިސް މުޝީރަކީ ނޮބެލް ސުލްޙައިގެ އިނާމު ހާސިލު ކުރައްވާފައިވާ ބޭފުޅެއް ކަމުގައިވާ މުޙައްމަދު ޔޫނުސެވެ.
ހުސްވި އަހަރުގެ އޮގަސްޓު މަހުގެ 5ވަނަ ދުވަހު ޙަސީނާ އިސްތިޢުފާ ދެއްވާފައި ވަނީ، އޭނާގެ ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް އެ ޤައުމުގެ ކޮލެޖުތަކާއި ޔުނިވަރސިޓީތަކުގައި ތަޢުލީމު ހާސިލު ކުރާ ދަރިވަރުން ތެދުވެ، ފެށި މުޒާހަރާތަކާ ގުޅިގެންނެވެ. 2024 ޖުލައި މަހުން ފެށިގެން ދަރިވަރުން މުޒާހަރާ ކޮށްފައި ވަނީ, ބަންގްލަދޭޝް ސަރުކާރުގެ ވަޒީފާތަކަށް މީހުން ޢައްޔަން ކުރުމުގައި އަމަލު ކުރަމުން ދިޔަ ކޯޓާ ނިޒާމާ ދެކޮޅަށެވެ.
މުޒާހަރާތައް ރޫޅައިލަން ބާރުގެ ބޭނުންކޮށް ފުލުހުން ދިން ޙަމަލާތަކުގައި މުޒާހަރާގެ ބައިވެރިންގެ ތެރެއިން 1,000އެއްހާ މީހުން މަރުވިއެވެ. އަދި، އެތަކެއް ހާސް ބަޔަކު ޒަޚަމުވިއެވެ. މަރުވި, އަދި ޒަޚަމުވި މީހުންގެ ތެރޭގައި ގިނައީ މުޒާހަރާތަކުގައި ބައިވެރިވި ދަރިވަރުންނެވެ. އަދި, އެ ދަރިވަރުންގެ ޙައްޤުގައި މަގުތަކަށް ނިކުތް ޢާންމު ރައްޔިތުންނެވެ. ޙަސީނާ އިސްތިޢުފާ ދެއްވާފައި ވަނީ މުޒާހަރާތައް ރޫޅައިލުމަށް ކުރި މަސައްކަތްތައް ނާކާމިޔާބުވުމާ ގުޅިގެންނެވެ. އިސްތިޢުފާ ދެއްވުމަށް ފަހު, ޤައުމު ދޫކޮށް އޭނާ އިންޑިޔާއަށް ވަޑައިގަންނަވާފައި ވަނީ އޮގަސްޓު 5ވަނަ ދުވަހުއެވެ.
ޔޫނުސްގެ ސަރުކާރުން ބުނީ، މި އަހަރުގެ ފަހުކޮޅު ބަންގްލަދޭޝްގައި ޢާންމު އިންތިޚާބު ބޭއްވުމަށް މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަމުގައެވެ. މި ކަމާ ގުޅޭ ގޮތުން ޚާލިދާގެ ބީއެންޕީން ބުނީ، އިންތިޚާބު އަވަސްކޮށް، އޮގަސްޓު މަހު ވޯޓުލުން ބޭއްވުމަކީ ޤައުމާއި ރައްޔިތުންނަށް އެންމެ ފައިދާހުރި ގޮތް ކަމަށް ޤަބޫލު ކުރާ ކަމުގައެވެ. ސަބަބެއް ކަމަށް އެ ޕާޓީން ބުނީ، ބަންގްލަދޭޝްގައި ސިޔާސީ ހަމަނުޖެހުން ބޮޑުވެ، އިޤުތިޞާދީ ގޮތުން ކުރިމަތިވަމުންދާ ދަތިތައް އިތުރުވުމެވެ.
"ބީއެންޕީން ބޭނުމީ މި އަހަރުގެ މެދުތެރޭގައި އިންތިޚާބު ބޭއްވުމަށް. އިންތިޚާބު ލަސްވާ ނަމަ، ސިޔާސީ ހަމަނުޖެހުންތަކާއި އިޤުތިޞާދީ ކާރިސާގެ ހާލަތު އިތުރަށް ގޯސްވެގެން ދާނެ،" ބީއެންޕީގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް މިރްޖާ ފަޚްރުލް އިސްލާމް އަލޮމްގީރު ވިދާޅުވިއެވެ.
އޭނާ ވިދާޅުވީ، ބީއެންޕީގެ އިތުރުން އެހެން ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުން ވެސް ޖުލައި ނުވަތަ އޮގަސްޓު މަހު އިންތިޚާބު ބޭއްވުމަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ކަމުގައެވެ. އަދި، އޭގެ ކުރިން އިންތިޚާބީ އިދާރާ އިސްލާޙު ކުރުމަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތައް ނިމެނޭ ކަމަށް އުންމީދު ކުރައްވާ ކަމުގައެވެ. "އިސްލާޙީ މަސައްކަތްތަކަކީ ނިމުމެއް އޮންނާނެ މަސައްކަތެއް ނޫން. އެ ކަން ހުއްޓުމެއް ނެތި ކުރިއަށް ދާނެ،" އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ބަންގްލަދޭޝްގައި ޢާންމު އިންތިޚާބެއް ބޭއްވުމުގެ ތައްޔާރީތައް ކުރަމުންދާ މި ދަނޑިވަޅުގައި، ޙަސީނާއާއި އޭނާގެ އަވާމީ ލީގް ޕާޓީއަށް ވަނީ ބޮޑެތި ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވެފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި، މުޒާހަރާތައް ރޫޅައިލުމުގެ ގޮތުން ބާރުގެ ބޭނުން ކުރުމާ ގުޅިގެން މަރުވެފައިވާ މީހުންގެ މައްސަލަތަކުގެ ޝަރިޢަތްތައް ހިމެނެއެވެ. އަދި، ދައުލަތުގެ މުދަލާއި ފައިސާއަށް ޚިޔާނަތްތެރިވުމުގެ ގިނަ މައްސަލަތަކެއް ވެސް ހިމެނެވެ.
މި ޝަރިޢަތްތަކަށް އިޝާރާތް ކުރައްވައި އަލޮމްގީރް ވިދާޅުވީ، ޝަރިޢަތްތައް އަވަސް ކުރުމަކީ އެންމެ ހަރުދަނާ، އަދި ރަނގަޅު ގޮތް ކަމުގައި ޤަބޫލު ނުކުރައްވާ ކަމުގައެވެ. 2026ވަނަ އަހަރުގެ ކުރިން އިންތިޚާބު ބޭއްވުމަށް ޙަސީނާގެ ދަރިކަލުން އަދި މުޝީރު ސަޖީބް އަޙްމަދު ވާޒިބް ވެސް ވަނީ ގޮވައިލައްވާފައެވެ.
ޙަސީނާގެ ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ކޮށްފައިވާ މުޒާހަރާގެ ބައިވެރިން ހުއްޓުވަން އޭނާގެ ސަރުކާރުގެ އަމުރަށް ފުލުހުން ހާލަތާ ނުބައްދަލު ބާރުގެ ބޭނުން ކޮށްފައިވާ ކަމުގައި އިންސާނީ ޙައްޤުތަކަށް ވަކާލާތުކުރާ ޖަމުޢިއްޔާތަކުން ވެސް ވަނީ ތުހުމަތު ކޮށްފައެވެ. ނަމަވެސް, ޙަސީނާ ވަނީ އެ ތުހުމަތުތަކަށް އިންކާރު ކުރައްވާފައެވެ. އެއީ, 1971ވަނަ އަހަރަށް ފަހު ބަންގްލަދޭޝްގައި ހިނގާފައިވާ އެންމެ އަނިޔާވެރި, އަދި ލޭއޮހޮރުވުން ބޮޑު ހަމަނުޖެހުންތަކެވެ.