ނައިޖީރިއާގެ ނައިޖަރ ޑެލްޓާއަށް ތެޔޮ ބަންޑުންވުމުން ޝެލް ކުންފުނީގެ ނައިޖީރިޔާ ގޮފިން ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ދެއްކުމަށް ނެދަލޭންޑްސްގެ ކޯޓަކުން އަމުރުކޮށްފިއެވެ.
ނައިޖީރިއާގެ ދަނޑުވެރިން ޝެލް ކުންފުންޏާއި ދެކޮޅަށް ކޯޓަށް މައްސަލަ ހުށަހަޅާފައިވަނީ 2008ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައެވެ. އެމީހުންވަނީ ނައިޖީރިޔާގެ ނައިޖަރ ޑެލްޓާ ސަރަޙައްދުގެ ބިން ތަޣައްޔަރުވުމުގެ ސަބަބުން ދަނޑުވެރިކަން ނުކުރެވޭތީ އެ ބިންތަކުން އާމްދަނީ ނުހޯދިފައިވާކަމަށް ބުނެ އޭގެ ބަދަލު ހޯދުމަށް ކޯޓުގައި އެދިފައެވެ. އެ މައްސަލައިގައި ހިމެނެނީ 2004ވަނަ އަހަރާއި 2007ވަނަ އަހަރާއި ދެމެދު ތެޔޮ ލީކުވެފައިވާ މައްސަލަތަކެވެ.
ޝެލްގެ މައި ކުންފުނިންވަނީ ތެޔޮ ލީކުވެފައިވަނީ ގަސްތުގައި ގެއްލުން ދިނުމަށް މަސައްކަތްކުރި ބައެއްގެ ޢަމަލުތަކެއްގެ ސަބަބުންކަމަށް ބުނެފައެވެ. އަދި އެހެން ޤައުމެއްގައި ހިންގާ ޝެލްގެ ގޮތްޕަކާއި ގުޅުންހުރި މައްސަލައެއްގައި ނެދަލޭންޑްސްގައި ހިންގާ މައި ކުންފުނިން ޤާނޫނީ ގޮތުން ޒިންމާވާން ނުޖެހޭނެކަމަށް އެ ކުންފުނިން ވަނީ ބުނެފައެވެ.
މައްސަލަ ހުށަހެޅިތާ 13 އަހަރު ފަހުން ކުރި ހުކުމުގައި ނެދަލޭންޑްސްގެ ދަ ހޭގުގައި ހުންނަ ކޯޓް އޮފް އެޕީލުން ބުނީ ކޯޓަށް މައްސަލަ ހުށަހަޅާފައިވާ ނައިޖީރިއާގެ ދަނޑުވެރިންނަށް އިނގިރޭސިވިލާތާއި ނެދަލޭންޑްސްގެ ޝެލް ކުންފުނީގެ ނައިޖީރިއާ ގޮފިން ބަދަލު ދިނުމަށާއި، ތެޔޮ ހޮޅިތަކުގެ ސަބަބުން ތަޣައްޔަރުވެފައިވާ ސަރަޙައްދުތައް ޝެލް ކުންފުނިން ސާފުކުރުމަށް އަމުރުކުރާކަމަށެވެ.
ޝެލް ކުންފުނީގެ ނައިޖީރިއާ ގޮފީގެ ބެލުމުގެ ދަށުގައިވާ ތެޔޮ ހޮޅިތަކަކުން ތެޔޮ ލީކުވުމުގެ ސަބަބުން ނައިޖީރިޔާގެ ދެ އަވަށެއްގެ ގާތްގަނޑަކަށް 5،500 މީޓަރުގެ ސަރަޙައްދެއްގައިވަނީ ތެޔޮ ފެތުރިފައެވެ. އެގޮތަށް ކަންތައް ދިމާވީ ގަސްތުގައި ގެއްލުން ދިނުމަށް ބަޔަކު ކޮށްފައިވާ މަސައްކަތުގެ ސަބަބުންކަމަށް ޝެލް ކުންފުނިން ބުނަމުން ދިޔަ ނަމަވެސް ކޯޓުން ބުނީ އެކަން ސާބިތުވެފައި ނުވާކަމަށާއި، ލިބުނު ގެއްލުމުގެ ޒިންމާ ނަގަންޖެހޭނީ ޝެލް ކުންފުނީގެ ނައިޖީރިޔާގެ ގޮފިން ކަމަށެވެ.
ނަމަވެސް އެހެން އަވަށެއްގައި ތެޔޮ ބަންޑުން ވެފައިވަނީ ބަޔަކު ގެއްލުން ދިނުމަށް ގަސްތުގައި ކުރި ޢަމަލެއްގެ ސަބަބުންކަމަށް ކޯޓުންވަނީ ނިންމާފައެވެ. ކަން އެހެން އޮތް ނަމަވެސް އެ ޙާލަތުގައިވެސް ޝެލް ކުންފުނިން އެއްވެސް ޒިންމާއެއް ނަގަން ނުޖެހޭކަމަށް އަދި ނިންމާފައި ނުވާކަމަށާއި ތަޣައްޔަރުވެފައިވާ މިންވަރު އިތުރަށް ބަލައި އެތަން ސާފުކުރެވޭނެތޯ ކޯޓުން އިތުރަށް ބަލަން ބޭނުންވާތީ މައްސަލަ އިތުރަށް ކުރިއަށް ގެންދާނެކަމަށް ކޯޓުންވަނީ ނިންމާފައެވެ.
ނެދަލޭންޑްސްގައި ކުރިއަށް ގެންގޮސްފައިވާ މަދަނީ މައްސަލައިގައި ހިންގާފައިވަނީ ނައިޖީރިޔާގެ ޤާނޫނުވެ. ނައިޖީރިޔާގެ ޤާނޫނު ބުނާ ގޮތުން ބަޔަކު ގަސްތުގައި ގެއްލުން ދިނުމަށް ކުރި ޢަމަލެއްގެ ސަބަބުން ތެޔޮ ފޭބުމުގެ ޒިންމާ ޝެލް ކުންފުނިން ނަގާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ.
ނައިޖީރިޔާގެ ދަނޑުވެރިންނަށް ބަދަލުގެ ގޮތުގައި ޝެލް ކުންފުނިން ދޭންޖެހޭ ފައިސާގެ ޢަދަދު ކަނޑައަޅާނީ ފަހުގެ ތާރީޚެއްގައެވެ. މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ހަތަރު ދަނޑުވެރިންގެ ތެރެއިން ބަދަލު ލިބެނީ ކިތައް ދަނޑުވެރިންނަށްކަމެއް ކޯޓުން ބުނެފައެއް ނުވެއެވެ.
ކޯޓުން ކުރި ހުކުމުގައި ޝެލްގެ މައި ކުންފުނިން ލިބުނު ގެއްލުމުގެ ސީދާ ޒިންމާ ނަގަން ނުޖެހޭނެކަމަށްވަނީ ބުނެފައިއެވެ. ނަމަވެސް ކޯޓުން ބުނީ ޝެލްގެ މައި ކުންފުންޏާއި، ނައިޖީރިޔާގެ ގޮފިން ތެޔޮހޮޅިތަކުން ތެޔޮ ލީކުވޭތޯ ޗެކުކުރާ ނިޒާމެއް ހަރުކުރަންޖެހޭނެކަމަށެވެ.
ކޯޓުގެ ނިންމުމާއިއެކު ނައިޖީރިޔާގެ ދަނޑުވެރިންވަނީ ވަރަށް ހިތްހަމަ ޖެހިފައެވެ. ކޯޓުގެ ހުކުމުގެ ސަބަބުން ނައިޖާ ޑެލްޓާއަށް ތެޔޮ ލީކުވި މައްސަލައިގައި ގިނަ ޢަދަދެއްގެ މީހުން ކޯޓަށްދާނެކަމަށް ބެލެވެއެވެ.
ނައިޖީރިޔާގެ ދަނޑުވެރިންނަށް ކޯޓަށް މައްސަލަ ހުށަހެޅުމުގައި އެހީތެރިވެދިން ހިލޭ ސާބަހަށް މަސައްކަތްކުރާ ޖަމުޢިއްޔާ، ފްރެންޑްސް އޮފް އާތުގެ ނެދަލޭންޑްސްގެ ގޮފީގެ އިސްވެރިޔާ، ޑޮނާލްޑް ޕޮލްސް ވިދާޅުވީ ކޯޓުގެ ނިންމުމަކީ ތިމާވެއްޓަށާއި، ކުރިއަރަމުން އަންނަ ޤައުމުތަކުގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންނަށް ލިބުނު ކާމިޔާބީއެއްކަމަށެވެ. ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ޤައުމުތަކުގައި ޙަރަކާތްތެރިވާ ބޮޑެތި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ކުންފުނިތަކާއި ދެކޮޅަށް އާންމުންނަށް މައްސަލަތައް ހުށަހަޅާ ކާމިޔާބުވެވިދާނެކަން ކޯޓުގެ ހުކުމުން ދައްކުވައިދޭކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ހުކުމާއި ގުޅޭގޮތުން ޝެލް ކުންފުނިން ބުނީ އެ ކުންފުނިން އަދިވެސް ޤަބޫލުކުރާގޮތުގައި ތެޔޮ ލީކުވެފައިވަނީ ގަސްތުގައި ގެއްލުން ދޭން މަސައްކަތްކުރި ބައެއްގެ ޢަމަލުތަކުގެ ސަބަބުންކަމަށެވެ. އަދި އެ ކުންފުނީގެ ނައިޖީރިޔާ ގޮފިން މައްސަލައިގައި ކުށްވެރިވެފައިވާތީ ހިތާމަކުރާކަމަށް އެ ކުންފުނިން ބުންޏެވެ.