ރާއްޖޭގެ އާބާދީ މަދެއްކަމަކު، އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައިވެސް ގެވެށި އަނިޔާއަށް ހުށަހެޅޭ މީހުންގެ ޢަދަދު ނިސްބަތުން މަދެއްނޫނެވެ. ތަފާސް ހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު، މިފަދަ މައްސަލަތައް އަހަރުން އަހަރަށް އިތުރުވަމުންދާކަން ފާހަކޮށްލެވެއެވެ. ވަކިން ޚާއްސަކޮށް އަންހެނުންނާއި އަންހެންކުދިން ގެވެށި އަނިޔާގެ ޝިކާރައަކަށްވާ މިންވަރު ރާއްޖޭގައި އޮތީ ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ހާލަތުގައެވެ.
ރާއްޖޭގައި ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަން ހުއްޓުވުމަށްޓަކާ 2012 ވަނަ އަހަރުގެ އޭޕްރީލްމަހުގެ 23 ވަނަ ދުވަހު ވަނީ ޚާއްސަ ޤާނޫނެއް އެކުލަވާލާފައެވެ. މިއީ ގެވެށި އަނިޔާގެ މައްސަލަތައް ހުއްޓުވުމާއި، މަނާކުރުމުގެ އުޞޫލުތައް ކަނޑައަޅާ، ގެވެށި އަނިޔާގެ ޝިކާރައަކަށްވާ ފަރާތްތަކަށް ފޯރުކޮށްދޭންޖެހޭ ރައްކާތެރިކަމާއި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ މަޤްޞަދުގައި އެކުލަވާލާފައިވާ ޤާނޫނެކެވެ. މި ޤާނޫނަކީ ވަކި ޖިންސަކަށް އަދި ވަކި ޢުމުރު ފުރާއަކަށް ޚާއްސަކޮށްފައިވާ ޤާނޫނެއް ނޫނެވެ. އަދި މި ޤާނޫނުގައި 17 ބާވަތެއްގެ ގެވެށި އަނިޔާގެ ޢަމަލެއް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
މި ޤާނޫނުގެ ދަށުން ގެވެށި އަނިޔާގެ ޢަމަލުތައް ހުއްޓުވުމަށާއި، ރައްޔިތުން މިކަމަށް ހޭލުންތެރިކުރުވުމަށް ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްޝަން އޮތޯރިޓީގެ ނަމުގައި ޚާއްސަ އިދާރާއެއް ވަނީ އުފައްދަވާފައެވެ. ގެވެށި އަނިޔާގެ ޢަމަލުތަކުގެ ޝިކާރައަކަށްވާ މީހުންނަށް ޙިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދޭ މުއައްސަސާތަކާއެކު މަސައްކަތްކޮށް ތަޢާރަފުކުރަންޖެހޭ ޕްރޮގްރާމްތަކާއި، މިންގަނޑުތައް ތަޢާރަފުކޮށް ޤައުމީ ސިޔާސަތު ކަނޑައަޅާ އެކަންކަން ތަންފީޒުކުރުމަކީ މި އޮތޯރިޓީގެ މައިގަނޑު ދައުރެވެ.
ގެވެށި އަނިޔާގެ ޤާނޫނަށް 9 އަހަރު ފުރިގެންދާއިރު، ގެވެށި އަނިޔާގެ ކަންކަން ހުއްޓުވުމުގައި، އަދި މި ޤާނޫނު އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަގޮތުގައި ތަންފީޒުކުރުމަށްޓަކާ އަދިވެސް ގޮންޖެހުންތަކެއް ހުރިކަން ފެމެލީ ޕްރޮޓެކްޝަން އޮތޯރިޓީން ފާހަގަކުރައްވައެވެ. އެގޮތުން 2013 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 2017 ވަނަ އަހަރުގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު، އެ އޮތޯރިޓީއަށް ރިޕޯޓްކޮށްފައިވާ ގެވެށި އަނިޔާގެ މައްސަލަތަކުގެ ޢަދަދު ވަނީ ވަރަށް ބޮޑުތަން އިތުރުވެފައެވެ. އަދި ޖެހިގެން އައި ދެ އަހަރު، އޮތޯރިޓީއަށް ހުށަހެޅުނު މައްސަލަތައް މަދުވެފައި އޮތުމަށްފަހު ނިމުނު 2020 ވަނަ އަހަރު އަނެއްކާވެސް ރިޕޯޓް ކުރި ޢަދަދު ވަނީ އިތުރުވެފައެވެ.
ޕީ.އެސް.އެމް ނިއުސްއަށް މަޢުލޫމާތުދެއްވަމުން ފެމެލީ ޕްރޮޓެކްޝަން އޮތޯރިޓީގެ ޑިރެކްޓަރ ޕްރޮގްރާމްސް، ރިސަރޗް އެންޑް އެޑްވޮކަސީ، ނަޝްޢާ ޢާދިލް ވިދާޅުވީ، ގެވެށި އަނިޔާގެ މައްސަލަތަކާމެދު ކުރިއަށްވުރެ ބޮޑަށް ޢާއްމުން ހޭލުންތެރިވެފައިވުމަކީ އެ އޮތޯރިޓީއަށް ރިޕޯޓްކުރާ މައްސަލަތައް އިތުރުވުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ސަބަބުކަމަށެވެ.
"2020 ވަނަ އަހަރު ޖުމްލަ 615 މައްސަލައެއް ރިޕޯޓްކޮށްފައިވޭ. މި ތަފާސް ހިސާބުގެ ތަފްޞީލަށް ދާކަމަށްވަންޏާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އަބަދުވެސް ފާހަގަކުރެވޭ ޓްރެންޑަކީ އަންހެން ކުދިންނާއި އަންހެނުން ގެވެށި އަނިޔާގެ ޝިކާރައަކަށްވެގެން ރިޕޯޓް ކުރާ މައްސަލަތައް އަބަދުވެސް ގިނަކަން. އެގޮތުން މިދިޔަ އަހަރުވެސް 184 އަންހެން ކުއްޖަކަށާއި، 432 އަނިޔާ ލިބިގެން އޮތޯރިޓީއަށް މައްސަލަ ހުށަހަޅާފައިވޭ. އަދި ހަމަ ފާހަގަކޮށްލަން ފިރިހެނުންނާއި ފިރިހެންކުދިންނަށްވެސް އަނިޔާ ލިބިގެން ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ރިޕޯޓްކުރާކަން. އެގޮތުން 2020 ވަނަ އަހަރުވެސް 102 ފިރިހެން ކުއްޖަކަށާއި، 91 ފިރިހެނުންނަށް ގެވެށި އަނިޔާ ލިބިގެން ރިޕޯޓްކޮށްފައިވޭ" ނަޝްޢާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ރާއްޖޭގައި ގެވެށި އަނިޔާގެ މައްސަލަތައް އިތުރުވާން ދިމާވާ ސަބަބުތަކުގެ ތެރޭގައި އަނިޔާގެ މާހައުލަކުން ބޮޑުވާ ފަރާތެއް އަނިޔާގެ ޝިކާރައަކަށްވުން ނުވަތަ އަނިޔާކުރާ ފަރާތަކަށްވުމާއި، މުޖުތަމަޢުގެ ތެރެއިންނާއި ސަޤާގަތުގެ ތެރެއިން ހުންނަ ބައެއް ނުރަނގަޅު ޤަބޫލުކުރުންތައް ހިމެނެއެވެ. އަދި އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުންގެ ދައުރާމެދު މުޖުތަމަޢުގެ ތެރޭގައި ދެކޭ ދެކުންތަކުގެ ސަބަބުންނާއި، އަނެކާއަށް ބާރައި ނުފޫޒު ފޯރުވުމަކީވެސް ގެވެށި އަނިޔާއަށް މަގުފަހިވާ ކަންކަމުގެ ގޮތުގައި ފެމެލީ ޕްރޮޓެކްޝަން އޮތޯރިޓީން ފާހަގަކުރައްވައެވެ.
"މިސާލަކަށް ގެވެށި އަނިޔާއަކީ ޢާއިލީ މައްސަލައެއްގެ ގޮތުގައި ޤަބޫލުކުރުން. މީގެ ސަބަބުން ވަރަށް ގިނަ ދުވަހަށް ގެވެށި އަނިޔާ ހިނގާއިރު، ޢާއިލާގެ ތެރޭގައި މި މައްސަލަތައް ފޮރުވިފައި އެބަހުރޭ. އެހެންވުމުން އަނިޔާގެ ޝިކާއަރަކަށްވާ ފަރާތްތަައް ވަރަށް ދިގު މުއްދަތަކަށް އެ އަނިޔާއަކަށް ހުށަހެޅިގެންދޭ. މިއީވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި ހުރި ޤަބޫލުކުރުންތަކެއްގެ ސަބަބުން ދިމާވާ ކަންތައްތަކެއް" ނަޝްޢާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ގެވެށި އަނިޔާގެ ޝިކާރައަކަށްވާ ފަރާތްތަކަށް އެންމެ އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ރަައްކާތެރިކަމާއި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭން ބޭނުންވާ ވަޞީލަތްތައް ރާއްޖޭގައި ޤާއިމުވެފައި ނެތުމަކީ މިކަމާއި ދެކޮޅަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތްތަކަށް އޮތް ބޮޑު ގޮންޖެހުމެއްގެ ގޮތުގައި ފެމެލީ ޕްރޮޓެކްޝަން އޮތޯރިޓީން ފާހަގަކުރައްވައެވެ.
ވަކިން ޚާއްސަކޮށް ރައްކާތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭ މަރުކަޒުތައްވެސް އެންމެ އެކަށީގެންވާ ފެންވަރުގައި އެންމެ އެކަށީގެންވާ މިންވަރަށް ނެތުމަކީވެސް ކަންބޮޑުވާކަމެއްކަމަށާއި، ގެވެށި އަނިޔާ ކުރާ ފަރާތްތައް ރިހެބިލިޓޭޓްކޮށް މުޖުތަމަޢުއަށް އަނބުރާ ގެނައުމަށްޓަކާ ތެރަޕީއާއި ކައުންސިލިންގދޭނެ ފާންނީ މާހީރުން ރާއްޖޭގައި މަދުކަމަށް ނަޝްޢާ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި މިހާރު ޤާނޫނު އޮތްގޮތުން ބައެއް މުޢައްސަސާތަކުން އަދާކުރަންޖެހޭ ދައުރުގައިވެސް ފުށުއެރުންތަކެއް ހުރިކަން އޭނާ ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ.
"ޤާނޫނަށް 9 އަހަރުވެގެންދާއިރުގައި މި ޤާނޫނުގައި ވަރަށް ގިނަ މުޢައްސަސާތަކެއް ދައުރު އެބަވޭ ބަޔާންކޮށްފައި. މިހާރު މުއައްސަސާތަކުގެ ދައުރުގައި އެބަހުރި ފުށު އެރުންތަކެއް. މި ފުށުއެރުންތަކުގެ ސަބަބުންވެސް ގޮންޖެހުންތަކާ އެބަ ކުރިމަތިވޭ މަސައްކަތް ކުރާއިރުގައި. އެހެންނަމަވެސް ފާހަގަކޮށްލަން މިހާރު މި ޤާޏޫނު އިސްލާޙްކުރުމުގެ މަސައްކަތްވެސް ކުރެވެމުންދާކަން" ނަޝްޢާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ގެވެށި އަނިޔާގެ މައްސަލަތައް މަދުކުރުމަށް ފެމެލީ ޕްރޮޓެކްޝަން އޮތޯރިޓީން ދަނީ މުހިއްމު މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުންނެވެ. އެގޮތުން ކޮށްފައިވާ ބައެއް މުހިއްމު މަސައްކަތްތަކުގެ ތެރޭގައި "މޯލްޑިވްސް ޑޮމެސްޓިކް ވަޔަލަންސް ޕްރިވެންޝަން ސްޓްރެޓީޖިކް ޕްލޭން 2017-2021" ތައްޔާރުކޮށް، އެ ޕްލޭންގެ ކަންކަން ތަންފީޒުކުރުމަށްޓަކާ "ޑޮމެސްޓިކް ވަޔަލެންސް ނެޝަނަލް އެކްޝަން ޕްލޭން" އެއް އެކުލަވައިލުން ހިމެނެއެވެ. އަދި މިކަމާއި ގުޅޭގޮތުން އާއްމުން ހޭލުންތެރިކޮށް، ގެވެށި އަނިޔާގެ މައްސަލަތައް ރިޕޯޓްކުރުން އިތުރުކުރުމަށް ބާރުއެޅުމުގެ ގޮތުން "މީޑިއާ އެންޑް އެޑްވޮކަސީ އެކްޝަން ޕްލޭން"އެއް ތައްޔާރުކުރުމާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ ޝިކާރައަކަށްވާ މީހުންނަށް ފޯރުކޮށްދޭ ޙިދުމަތްތަކުގެ ފެންވަރު މޮނިޓަރކުރުންވެސް ހިމެނެއެވެ.
ހަމައެހެންމެ ގެވެށި އަނިޔާގެ މައްސަލަތައް މުޢައްސަސާތައް މެދުގައި ރިފަރކުރުމާއި ރިޕޯޓްކުރުމުގެ ނިޒާމް އަދި ތަފާސް ހިސާބުތައް އެއްކޮށް ބެލެހެއްޓުމުގެ ނިޒާމް ހަރުދަނާކުރުމާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ ޝިކާރައަކަށްވާ މީހުންނަށް ރައްކާތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ހަދާފައިވާ އަމާންހިޔާތަކުގެ މިންގަނޑުތައް މުރާޖާޢުކުރުމަކީވެސް އެ އޮތޯރިޓީން ކޮށްފައިވާ މުހިއްމު މަސައްކަތެވެ.
ގެވެށި އަނިޔާ ހުއްޓުވުމުގެ ޤާނޫނަށް 9 އަހަރު ފުރުމާއި ދިމާކޮށް، ފެމިލީ ޕްރޮޓެކްޝަން އޮތޯރިޓީގެ މީޑިއާ އެންޑް އެޑްވޮކަސީ ޕްލޭންގެ ދަށުން ގެވެށި އަނިޔާ ހުއްޓުވުމުގެ ޤާނޫނާއި، ގެވެށި އަނިޔާގެ އަމަލުތަކާއި، ގެވެށި އަނިޔާ ކުރުމަށް ދިމާވާ ބައެއް ސަބަބުތަކަކީ ކޮބައިކަމަށް އަލިއަޅުވާލާ "ހޭލާ! ހޭލައްވާ!"ގެ ނަމުގައި ހޭލުންތެރިކަމުގެ ކެމްޕޭނެއް ލޯންޗްކުރުމަށް ވަނީ ހަމަޖެހިފައެވެ. މި ކެމްޕޭންގެ އެކި ހަރަކާތްތައް މިއަހަރުގެ ތެރޭގައި ހިންގުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާކަމަށް ފެމެލީ ޕްރޮޓެކްޝަން އޮތޯރިޓީން ވިދާޅުވެއެވެ.