އަސަދުގެ ސަރުކާރު ވެއްޓުމާ އެކު ޙިޒްބުاللهއަށް ހަތިޔާރު ހޯދަން ގޮންޖެހުންތަކެއް

ލުބްނާންގެ މުޖާހިދުންގެ ޖަމާޢަތް، ޙިޒްބުاللهން ހަތިޔާރު ހޯދާ ބައެއް މަގުތައް ވަގުތީ ގޮތުން ބަންދުވެފައިވާ ކަމުގައި އެ ޖަމާޢަތުގެ ވެރިޔާ ނަޢީމް ޤާސިމް ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ. އޭނާ މި ކަން ހާމަ ކުރައްވާފައި ވަނީ، ޙިޒްބުاللهން އަސްކަރީ ގޮތުން ވާގިވެރިވަމުން ދިޔަ ސޫރިޔާގެ ރައީސް ބައްޝާރް އަލް-އަސަދުގެ ސަރުކާރު ވެއްޓުނު ފަހުން، ޓީވީ މެދުވެރި ކުރައްވައި ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ލުބްނާންގެ ރައްޔިތުންނާ މުޚާޠަބު ކުރައްވައި ދެއްކެވި ވާހަކަފުޅުގައެވެ.

އަސަދުގެ ސަރުކާރު ވައްޓައިލުމުގެ އަޑީގައި އޮތީ، އެ ޤައުމުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ހަތިޔާރު އެޅި ޖަމާޢަތެއް ކަމުގައިވާ ހަޔިއަތު ތަޙްރީރް އަލް-ޝާމް (އެޗްޓީއެސެ)ވެ. އެ ޖަމާޢަތުގެ ހަނގުރާމަވެރިން ވެރިރަށް ދިމިޝްޤަށް އަރައި، އަސަދުގެ ވެރިކަމަށް ނިމުމެއް ގެނެސްފައި ވަނީ ޑިސެންބަރު 8ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އެޗްޓީއެސްގެ ހަނގުރާމަވެރިން ދިމިޝްޤަށް އެރުމުން އަސަދު ވަނީ، އޭނާގެ ޢާއިލާއާ އެކު، ފިއްލަވައިގެން ރަޝިޔާއަށް ވަޑައިގަންނަވާފައެވެ. އަސަދާއި އޭނާގެ ޢާއިލާއަށް ޙިމާޔަތް ދިނުމަށް ނިންމާފައިވާ ކަން ރަޝިޔާގެ ރިޔާސީ ގަނޑުވަރު، ކްރެމްލިނުން ހާމަކޮށްފައިވެއެވެ.

ޔަހޫދީންނާ ދެކޮޅަށް ޖިހާދު ކުރަމުންދާ ޙިޒްބުاللهން ލުބްނާނަށް ހަތިޔާރު އެތެރެ ކުރާ މައި މަގުތަކުގެ ތެރޭގައި ސޫރިޔާއާއި ޢިރާޤު ހިމެނޭ ކަމުގައި ޔަހޫދީންނާއި ޔަހޫދީންގެ އެންމެ ބޮޑު މަދަދުގާރު، އެމެރިކާގެ އިތުރުން ހުޅަނގުން ތުހުމަތު ކުރެއެވެ. އަސަދުގެ ވެރިކަމުގައި ސޫރިޔާ މަގުން ގިނަ އަދަދެއްގެ ހަތިޔާރު ލުބްނާނަށް އެތެރެ ކުރަމުން ގޮސްފައިވާ ކަމުގައި ހުޅަނގުގެ މީޑިޔާތަކުން ވެސް ދަނީ ބުނަމުންނެވެ. އެ ތަކެތި ޙިޒްބުاللهއަށް ފޯރުކޮށްދެމުން ގޮސްފައި ވަނީ މެދުއިރުމަތީގެ މައި ބާރެއްގެ ގޮތުގައި ބެލެވޭ އީރާނުން ކަމުގައި ވެސް ހުޅަނގުން ތުހުމަތު ކުރެއެވެ.

ލުބްނާނަށް ހަތިޔާރު އެތެރެ ކުރެވޭ މަގުތައް ބަންދުވުން

އަސަދުގެ ސަރުކާރު ވެއްޓުމުގެ ދެ ދުވަސް ކުރިން، ޑިސެމްބަރު 6ގައި، އޭނާގެ ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމަ ކުރަމުން ދިޔަ ޖަމާޢަތްތަކުން ވަނީ ސޫރިޔާއާއި ލުބްނާން ގުޅޭ ސަރަޙައްދީ ރޮނގަށް އަތްގަދަ ކޮށްފައެވެ. "އާދެ، ސޫރިޔާ މަގުން ހަތިޔާރު އެތެރެ ކުރުމަށް މި ވަގުތު އޮތީ ހުރަސް އެޅިފައި، ނަމަވެސް، މިއީ [ޔަހޫދީންނާ ދެކޮޅަށް ހަތިޔާރު އުފުލާފައިވާ] ރެސިސްޓެންސަށް ބޮޑު ކަމެއް ނޫން. ސޫރިޔާގެ ވެރިކަމާ އައު ސަރުކާރަކުން ޙަވާލުވާނެ، އެއިރުން ކުރީގެ ހާލަތަށް ރުޖޫއަވާނެ، [ހަތިޔާރު އެތެރެކުރެވޭނެ] އެހެން މަގުތައް ވެސް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހޯދޭނެ،" ޤާސިމް ވިދާޅުވިއެވެ.

2011ވަނަ ސޫރިޔާގައި ފެށި ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގައި، ޙިޒްބުاللهން ވަނީ އަސަދުގެ ސަރުކާރަށް ވާގިވެރިވެދީފައެވެ. އަދި، 2013ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ޙިޒްބުاللهގެ މެންބަރުން ދިޔައީ، އަސަދުގެ ސިފައިންނާ އެއް ސަފެއްގައި ހަނގުރާމަ ކުރަމުންނެވެ. ނަމަވެސް، އަސަދުގެ ސަރުކާރު ވެއްޓުމާ އެކު، ޙިޒްބުاللهގެ މެންބަރުން ވަނީ ސޫރިޔާއިން ފައިބަން ފަށާފައެވެ. އަދި، އެ ކަން ވިލަރެސް ކުރުމަށް ޙިޒްބުاللهންގެ އިސް ކޮމާންޑަރުންގެ ވަފުދެއް ވަނީ ސޫރިޔާއަށް ދަތުރު ކޮށްފައެވެ.

ފަސް ދަހަރަށް ދެމިގެން ދިޔަ އަސަދުގެ ޢާއިލީ ވެރިކަމަށް ނިމުމެއް ގެނައުމަށް ފަހު، ސޫރިޔާގެ ވެރިކަން ފޭރިގަނެފައިވާ އެޗްޓީއެސުން ވަނީ އިންތިޤާލީ ސަރުކާރެއް އެކުލަވައިލާފައެވެ. އެ ސަރުކާރުގެ ބޮޑުވަޒީރު ކަމުގެ މަޤާމު ޙަވާލު ކޮށްފައި ވަނީ މުޙައްމަދު އަލް-ބަޝީރާއެވެ. އޭނާއަކީ، ސޫރިޔާގެ ހުޅަނގުއުތުރުގައި ހަތިޔާރު އެޅި ޖަމާޢަތްތަކުން އެކުވެ ޤާއިމު ކޮށްފައިވާ ސަރުކާރުގެ ވެރިޔާއެވެ. ޙުކޫމާތު އަލް-އިންޤާޒު އަލް-ސޫރިއްޔާ ނުވަތަ ސީރިޔަން ސެލްވޭޝަން ގަވަރމެންޓް (އެސްއެސްޖީ) އުފައްދާފައި ވަނީ އެޗްޓީއެސްގެ ބައިވެރިވުމާ އެކުގައެވެ.

އެޗްޓީއެސާއި ޙިޒްބުالله ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރުމުގެ އުންމީދު

ޤާސިމް ވިދާޅުވީ، އެޗްޓީއެސުން ޤާއިމު ކޮށްފައިވާ އިންތިޤާލީ ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތަކީ ކޮބައިކަން ދަންނަވަން ނޭނގޭ ކަމުގައެވެ. އަދި، މި ފަދަ ހާލަތެއްގައި އެ މީހުންނާ މެދު ވަކި ގޮތަކަށް ދެކުމަކީ އިންސާފުވެރި އަމަލަކަށް ނުވާނެ ކަމުގައެވެ. ސޫރިޔާގައި ހަމަޖެހުން ޤާއިމު ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ދޭން ޖެހޭނެ ކަމަށާއި، ދެ ޤައުމުގެ ސަރުކާރާއި ރައްޔިތުންނާ ދެމެދު އިހު އޮތް ގާތް ގުޅުންތައް ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި ދެމިއޮންނާނެ ކަމަށް ޤަބޫލު ކުރައްވާ ކަމުގައި ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.

"[ޔަހޫދީ] އިސްރާއީލަކީ ދުޝްމަނުންގެ ގޮތުގައި ޤަބޫލުކޮށް، އެ މީހުންނާ ގުޅުން ބަދަހި ކުރުމާ [ސޫރިޔާގެ] ވެރިކަން ކުރާ ޕާޓީން ދެކޮޅު ހަދާނެ ކަމަށް އަޅުގަނޑުމެން އުންމީދު ކުރަން. މި ފަދަ ސުރުޚީތަކަކީ، އަޅުގަނޑުމެންނާއި ސޫރިޔާއާ ދެމެދު އޮތް ގުޅުންތަކަށް އަސަރު ކުރާނެ ކަންކަން،" އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.

އެޗްޓީއެސުން އަސަދުގެ ވެރިކަމަށް ނިމުމެއް ގެނެސްފައި މި ވަނީ، ލުބްނާންގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހިންގަމުން ދިޔަ ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތައް ހުއްޓުމަކަށް ގެނެސްފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ. ޙިޒްބުاللهއާއި ޔަހޫދީ ފައުޖާ ދެމެދު ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރަން ފަށާފައި ވަނީ، 2023 އޮކްޓޫބަރު 7ގައި ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކެއް ހިންގަން ފެށުމާ ގުޅިގެންނެވެ. ޙިޒްބުاللهގެ އަމާޒަކީ، ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންނާއި، މިނިވަން ކަމަށް ޖިހާދު ކުރަމުންދާ ޖަމާޢަތްތަކަށް ވާގިވެރިވުމެވެ.