މީގެ 13 މަސް ކުރިން ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރުމަށް ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކެއް ފެށުމުގެ ކުރިން، ޣައްޒާގެ ޢާންމު ރައްޔިތުންގެ ގެދޮރާއި ޢާންމުން ދިރިއުޅޭ ސަރަޙައްދުތަކަށް ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކެއްދީ، އެއްވެސް ހައްދެއް ނެތި ވީހާވެސް ގިނަ އަދަދެއްގެ ބަޔަކު ޝަހީދު ކޮށްލުމުގެ ހުއްދަ ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ކޮމާންޑަރުންނަށް ދީފައިވާ ކަން ހާމަވެއްޖެއެވެ. މި މޭރުމުން ޔަހޫދީ ސިފައިންގެ ހަނގުރާމައިގެ އުސޫލުތަކަށް ބަދަލު ގެނެސްފައިވާ ކަން ހާމަކޮށްފައި ވަނީ އެމެރިކާގެ ނޫހެއް ކަމުގައިވާ ނިއު ޔޯކް ޓައިމްސުންނެވެ.
އެ ނޫހުން މި ކަން ހާމަކޮށްފައި ވަނީ ޔަހޫދީ ފައުޖުގައި ޚިދުމަތްކުރާ 100އަށްވުރެ ގިނަ ސިފައިންނާއި އޮފިޝަލުންނާ ސުވާލުކޮށް، އެ ކަން ކަށަވަރު ކުރުމަށް ފަހުއެވެ. އެ ނޫހުން ބުނީ، ހަނގުރާމައިގެ މައިދާނުގައި އަމަލު ކުރާނެ ގޮތުގެ އުސޫލަށް ގެނައި ބަދަލާ އެކު، ޣައްޒާގެ އެންމެ މުޖާހިދެއް ޝަހީދު ކޮށްލުމުގެ ނިޔަތުގައި 20 ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ އަދަދެއްގެ ޢާންމުން ތިބި ސަރަޙައްދުތަކަށް އެނގިތިބެ ޙަމަލާ ދިނުން ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ކޮމާންޑަރުންނަށް ހުއްދަ ކޮށްފައިވާ ކަމުގައެވެ. އަދި، އެ ގޮތަށް ޔަހޫދީ ސިފައިން އަމަލު ކުރަމުން ގޮސްފައިވާ ކަމުގައެވެ.
މި ބަދަލާ އެކު، މުޖާހިދެއް ޝަހީދު ކޮށްލުމުގެ ނިޔަތުގައި، އޭނާގެ އަނބިދަރިންނާއި ޢާއިލާގެ މެންބަރުންނާ އެކު އަމިއްލަ ގޭގައި ހުއްޓައި ވެސް، އެ ގެއަކަށް ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތައް ދިނުން އޮތީ ހުއްދަ ކޮށްފައެވެ. އަދި، ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިން އަމަލު ކުރަމުން ގޮސްފައިވާ ވަނީ އެ ގޮތަށެވެ. މިއީ، ބައިނަލްއަޤުވާމީ ޤާނޫނުތަކާއި އިންސާނިއްޔަތުކަމާ ބެހޭ ޤާނޫނުތަކާ ޚިލާފު ޖަރީމާއެކެވެ. އަދި، މިއީ ގަސްދުގައި ޣައްޒާގެ ޢާންމު ރައްޔިތުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ހިންގާފައިވާ ޤަތުލުޢާންމެއްގެ އަމަލެއްގެ ގޮތުގައި ބެލުމުގެ ފުރުޞަތު އޮތް ކަމުގައި މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ޤަބޫލު ކުރެއެވެ.
ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހަނގުރާމައިގެ މައިދާނުގައި އަމަލު ކުރަން ޖެހޭ ގޮތުގެ އުސޫލުތަކަށް 2023 އޮކްޓޫބަރު 7ގައި ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް ގެނެސްފައިވާ ކަން އެ ފައުޖުން ވަނީ ކަށަވަރު ކޮށްދީފައެވެ. ނަމަވެސް، ނިއު ޔޯކް ޓައިމްސުން ކޮށްފައިވާ ތުހުމަތުތަކަށް ރައްދު ދީފައެއް ނެތެވެ. އަދި، އެ ކަމާ ގުޅޭ ގޮތުން ރަސްމީ ބަހެއް ހޯދުމަށް އެ ނޫހުން އެދުމުން، ޔަހޫދީން ވަނީ އެ ކަމަށް އިންކާރު ކޮށްފައެވެ.
ޔަހޫދީ ފައުޖުން ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކެއް ހިންގަން ފަށާފައި ވަނީ 2023 އޮކްޓޫބަރު 7ގައި ޣައްޒާގައި ވެރިކަން ކުރާ ޙަމާސް ޖަމާޢަތުގެ މުޖާހިދުން ޒަޔަނިސްޓުންގެ ރަށްތަކަށް ދީފައިވާ ޖިހާދީ ޙަމަލާތަކުގެ ބަދަލު ހިފުމުގެ ގޮތުންނެވެ. ޙަމާސުން އިސްރާއީލުގެ ރަށްތަކަށް ޙަމަލާ ދީފައި ވަނީ، ޔަހޫދީންގެ އަޅުވެތިކަމާއި އިސްތިޢުމާރީ ވެރިކަމަށް ކެތް ނުކުރެވިގެންނެވެ. އެ ޙަމަލާތަކަށް ފަހު ޙަމާސްގެ މުޖާހިދުން ވަނީ 250އެއްހާ ޔަހޫދީން ރަހީނު ކޮށްގެން ޣައްޒާއަށް ގެންގޮސްފައެވެ.
ނިއު ޔޯކް ޓައިމްސުން ބުނީ، ޣައްޒާއަށް ދެމުންދާ ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކުގެ ޝިކާރައަކަށްވެ، ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް ޝަހީދު ކުރާ މީހުންގެ އަދަދު ޔަހޫދީ ފައުޖުން ކުރިން ބަލަމުން ދިޔަ ނަމަވެސް، އެ ކަމާ މެދު އަމަލު ކުރަމުން ގޮސްފައިވާ އުސޫލުތަކަށް ވެސް ބަދަލު ގެނެސްފައިވާ ކަމުގައެވެ. އަދި، 100އަށްވުރެ ގިނަ ޢާންމުން ޝަހީދުވާނެ ކަން އެނގިހުރެ، ފަނާކުރަނިވި ހަތިޔާރު ބޭނުން ކޮށްގެން ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތައް ދިނުމަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ކޮމާންޑަރުން އަމުރު ކޮށްފައިވާ ކަމުގައެވެ. އަދި، އެ އަމުރަށް ތަބާވެ، ޢާންމުން ދިރިއުޅޭ ގެދޮރާއި އިމާރާތްތަކަށް ގިނަ އަދަދެއްގެ ޙަމަލާތަކެއް ދީފައިވާ ކަމުގައެވެ.
ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާނުގެ ދަށުން ދެމުންދާ ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކުރަމުން ދަނީ ޣައްޒާގެ ޢާންމު ރައްޔިތުންގެ ގެދޮރާއި ރެފިއުޖީ ކޭމްޕުތަކަށެވެ. ހަސްފަތާލުތަކާއި މަދަރުސާތަކާއި މިސްކިތްތަކަށެވެ. އަދި، ޢުމްރާނީ ވަސީލަތްތަކަށެވެ. ޢުދުވާނުގެ ދަށުން ޣައްޒާގެ ޢުމްރާނީ ވަސީލަތްތަކުގެ ތެރެއިން ބޮޑު އިންސައްތައެއް ސުންނާފަތިކޮށް ބިމާ ހަމަކޮށްލާފައިވާއިރު، ޣައްޒާގެ 2.3 މިލިޔަން މީހުންގެ އާބާދީގެ ބޮޑު އިންސައްތައެއް ވަނީ ގެދޮރު ނެތިކޮށްލާފައެވެ. އަދި، ޣައްޒާއަށް ކާބޯތަކެއްޗާއި އިންސާނީ އެހީގެ ސާމާނު އެތެރެ ކުރުމަށް ހުރަސް އަޅައި، ޔަހޫދީން ވަނީ ޣައްޒާގެ އާބާދީގެ ބޮޑު އިންސައްތައެއް ހައިހޫނުގައި ޖައްސާފައެވެ.
ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނުގައި ޝަހީދުކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 45,436އަށް އުފުލިފައެެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި 17,000އެއްހާ ކުޑަކުދިން ހިމެނޭއިރު, އިތުރު 10,000އެއްހާ މީހުންގެ ހަށިތައް ސުންނާފަތި ކޮށްލާފައިވާ އިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި ތާށިވެފައިވާ ކަމަށް ޣައްޒާގެ އޮފިޝަލުން ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. ޣައްޒާ ޢުދުވާނުގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ 108,038 މީހުން ޒަޚަމު ކޮށްލާފައެވެ.