މިޔަންމާގެ ކުރީގެ ބޮޑުވަޒީރު އަދި އިދިކޮޅު ލީޑަރު އޮންގް ސަން ސޫ ކީގެ މައްޗަށް އިތުރު ޖަލު ހުކުމެއް އިއްވައި، ޖުމުލަ 33 އަހަރަށް އޭނާ ޖަލަށްލުމަށް މިޔަންމާގެ ކޯޓަކުން ނިންމައިފިއެވެ. ސޫ ކީގެ މައްޗަށް އުފުލާފައިވާ ދަޢުވާތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ފަހު މައްސަލައިގައި ޑިސެންބަރު 30 ވަނަ ދުވަހު މި ވަނީ ހުކުމް އިއްވާފައެވެ. އެ ހުކުމާ އެކު އޭނާގެ މައްޗަށް މިހާރު ވެސް އިއްވާފައިވާ ޖަލު ހުކުމަށް އިތުރު 7 އަހަރު މި ވަނީ އިތުރުކޮށްފައެވެ.
މިޔަންމާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ހިންގި ބަޣާވާތެއްގައި ސޫ ކީގެ ސަރުކާރު ވައްޓައިލާފައި ވަނީ 2021 ވަނަ އަހަރުއެވެ. އެއަށް ފަހު، މިޔަންމާގައި ވެރިކަން ކުރަމުން ދަނީ އަސްކަރީ ސަރުކާރަކުންނެވެ. ވެރިކަމުން ދުރުކުރުމަށް ފަހު، ސޫ ކީއާ ދެކޮޅަށް މިޔަންމާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ވަނީ ގިނަ ދަޢުވާތަކެއް އުފުލާފައެވެ.
ސޫ ކީއާ ދެކޮޅަށް ދަޢުވާ އުފުލާފައިވާ ކުށްތަކުގެ ތެރޭގައި ކޮރަޕްޝަނާއި، ވޯކީޓޯކީތަކެއް ގެންގުޅުމާއި، ކޮވިޑް ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށް އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅުތަކާ ޚިލާފުވުން ހިމެނެއެވެ. އޭނާއާ ދެކޮޅަށް އުފުލާފައި ވަނީ ސިޔާސީ ދަޢުވާތަކެއް ކަމުގައި އިންސާނީ ހައްގުތަކަށް ވަކާލާތުކުރާ ޖަމުޢިއްޔާތަކުން ދަނީ ބުނަމުންނެވެ.
ސޫ ކީގެ މައްޗަށް ކޮރަޕްޝަންގެ ފަސް ދަޢުވާއެއް ސާބިތުވެފައިވާއިރު، މީގެ ތެރެއިން އެންމެ ބޮޑު އެއް މައްސަލައަކަށްވެފައި ވަނީ ހެލިކޮޕްޓަރެއް ކުއްޔަށް ހިފުމާ ގުޅޭ މައްސަލައެކެވެ. އެ ހެލިކޮޕްޓަރަކީ ސޫ ކީގެ ސަރުކާރުގެ ވަޒީރެއްގެ ބޭނުމަށް ކުއްޔަށް ހިފާފައިވާ އުޅަނދެކެވެ. އަދި، އެ އުޅަނދު ކުއްޔަށް ހިފުމުގެ އިތުރުން، އެ އުޅަނދު މަރާމާތު ކުރުމަށް ވެސް ސޫ ކީ ޤާނޫނާއި ޤަވާޢިދާ ޚިލާފަށް ދަޢުލަތުގެ މުދަލާއި ފައިސާ ބޭނުންކުރި ކަން ވަނީ ސާބިތުވެފައެވެ.
ސޫ ކީގެ މައްޗަށް އުފުލާފައިވާ ދަޢުވާތަކުގެ ޝަރީއަތް ކުރިއަށް ގެންގޮސްފައި ވަނީ ސިއްރުކޮށްގެންނެވެ. މި ޝަރީއަތްތަކަށް ވަނުމުގެ ފުރުޞަތު ނޫސްވެރިންނަށް ދީފައެއް ނުވެއެވެ. އަދި، ސޫ ކީގެ ވަކީލުންނަށް ވެސް ނޫސްވެރިންނަށް މަޢުލޫމާތު ދިނުމާއި އިންޓަރވިއު ދިނުން އޮތީ މަނާކޮށްފައެވެ.
ސޫ ކީއާއެކު އޭނާގެ ސަރުކާރުގައި ރައީސް ކަމުގެގެ މަޤާމު ފުރުއްވި ވިން މިޔިންޓްގެ މައްޗަށް ވެސް ހަމަ އެ ދަޢުވާތައް އުފުލައި، ސާބިތުވެފައިވެއެވެ. އަދި، އޭނާގެ މައްޗަށް ވެސް ޖުމުލަ 33 އަހަރުގެ ޖަލު ހުކުމެއް ވަނީ އިއްވާފައެވެ. ނޮބެލް އިނާމު ހާސިލު ކުރައްވާފައިވާ ސޫ ކީގެ މައްޗަށް ހުކުމް ކުރުމާ ގުޅިގެން އެމެރިކާއާއި ވިލާތުގެ އިއްތިހާދު (އީ.ޔޫ)އިން ވަނީ ނުރުހުން ފާޅުކޮށްފައެވެ. އަދި، އޭނާ ވަގުތުން މިނިވަން ކުރުމަށް ވެސް އެމެރިކާއާއި އީ.ޔޫ.އިން ވަނީ ގޮވައިލާފައެވެ.
ހުސްވި ހަފުތާގެ ތެރޭގައި އ.ދ.ގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހުން ވެސް ވަނީ ސޫ ކީ މިނިވަން ކުރުމަށް ގޮވައިލާފައެވެ. ސަލާމަތީ މަޖިލީހުން މި ކަމަށް ގޮވައިލާފައި ވަނީ، މިޔަންމާގެ ދާޚިލީ މައްސަލައާ ގުޅޭ ގޮތުން އެ މަޖިލީހުން ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ފާސްކުރި ޤާރާރެއްގައެވެ. ހަމަނުޖެހުން ބޮޑުވެފައިވާ ދެކުނުއިރުމަތީ އޭޝިޔާގެ ޤައުމެއް ކަމުގައިވާ މިޔަންމާގެ މައްސަލައިގައި 15 މެންބަރުންގެ މައްޗަށް އެކުލެވޭ ސަލާމަތީ މަޖިލީސް މިހާތަނަށް އޮތީ ދެބައިވެފައެވެ.
މިޔަންމާގެ އަސްކަރީ ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ސަލާމަތީ މަޖިލީހުން ޤަރާރެއް ފާސްކޮށްފައިވީ ނަމަވެސް، މި ޤަރާރަށް އަމަލުނުކޮށްފި ނަމަ އަޅާނެ ފިޔަވަޅުތަކާ ގުޅޭ ބައިތައް އެ ޤަރާރުން އުނިކޮށްފައިވާ ކަމުގައި މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުނެއެވެ.
އަސްކަރިއްޔާއިން ބަޣާވާތެއްކޮށް، އެ ޤައުމުގެ ޤާނޫނީ ސަރުކާރު ވައްޓައިލާފައި ވަނީ 2020 ނޮވެންބަރުގައި ބޭއްވި އިންތިޚާބުގެ ނަތީޖާ އޮޅުވައިލާފައިވާ ކަމަށް ތުހުމަތުކޮށެވެ. އެ އިންތިޚާބު ކާމިޔާބުކޮށްފައި ވަނީ ސޫ ކީގެ ނޭޝަނަލް ލީގް ފޯ ޑިމޮކްރެސީ ޕާޓީންނެވެ. ބައިނަލްއަޤުވާމީ އޮބްޒަރވަރުންގެ ޓީމުތަކުން ވަނީ، އިންތިޚާބުގެ ކަންކަން ކުރިއަށް ގޮސްފައި ވަނީ މިނިވަންކަމާ އެކުގައި ކަމަށް ބުނެފައެވެ.