2024 ވަނަ އަހަރު ނިމިގެން ދިޔައިރު، ޑިމޮކްރަސީ އޮތީ އޭގެ އެންމެ ފައްކާކޮށޭ ބުނެވޭކަށް ނެތެވެ. މުޅިންހެން ފުނޑުފުނޑު ނުވިއެއް ކަމަކު، އަހަރު ނިމުނުއިރު، ޑިމޮކްރަސީ އޮތީ ނުރައްކާތެރި ފައްތަރެއްގައެވެ. ދުނިޔޭގެ އާބާދީގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައި މީހުންގެ އާބާދީ ހިމެނޭ ގޮތަށް 60އަށްވުރެ ގިނަ ޤައުމުގައި އިންތިޙާބުތައް ބޭއްވުނުއިރު، ގިނަ ފިއްތުންތަކަކާ އެކު ނަމަވެސް ޑިމޮކްރަސީ ވަނީ 2024 ވަނަ އަހަރު ވެސް ސަލާމަތުގެ އައްސޭރިއަށް ދަތުރުކޮށްފައެވެ.
ވާދަވެރި އިންތިޙާބުތަކެއް ބޭއްވުނު 2024 ވަނަ އަހަރު، ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބޮޑު ޑިމޮކްރަސީގެ ގޮތުގައި ދައުވާ ކުރާ އެމެރިކާގެ ރިޔާސީ އިންތިޙާބު ވެގެން ގޮސްފައި ވަނީ ޑިމޮކްރަސީއަށް އެންމެ ގެއްލުން ދިން އެއް އިންތިހާބަށެވެ. އެ އިންތިޙާބު ނިމުނުއިރު، އިންތިޙާބީ ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް އަވަހާރަކޮށްލުމަށް ދެ ފަހަރެއްގެ މަތިން ވަނީ މަސައްކަތް ކޮށްފައެވެ. ނަމަވެސް މިހާރު އެ ޤައުމުން ވަނީ ޞުލްޙަވެރިކަމާއެކު ބާރުތައް ބަދަލުކޮށް ޓަރަމްޕަށް ވައިޓް ހައުސަށް މަރުޙަބާ ދެއްނެވުމުގެ މަސައްކަތް ފަށާފައެވެ.
މިނުމުނު އަހަރު، ޑިމޮކްރަސީ ގުޑުވާލި އިންތިޙާބަކީ މެކްސިކޯގެ އިންތިހާބޭ ބުންޏަސް ދޮގަކަށް ނުވާނެއެވެ. އިންތިޙާބުގެ ވޯޓުލުމާ ހަމައަށް ދިއުމުގެ ކުރިން އިންތިޙާބުގައި ވާދަކުރި 37 ކެނޑިޑޭޓުން ވަނީ އަވަހާރަކޮށްލާފައެވެ. ނަމަވެސް އެ އިންތިޙާބު ކްލައުޑީއާ ޝޭންބައުން ކާމިޔާބުކުރެއްވުމާއެކު، މެކްސިކޯގެ ތާރީޚުގައި ފުރަތަމަ ފަހަރަށް އަންހެން ރައީސަކު ވެރިކަމާ ޙަވާލުވެވަޑައިގެން ޑިމޮކްރަސީއަށް ވަނީ ކުރިއެރުންތަކެއް ހޯދާފައެވެ.
ވާދަވެރިކަމާއެކު އަނިޔާވެރިކަން ވެސް ފެނިގެން ދިޔަ އިންތިޙާބުތަކަކާ އެކު ދުނިޔޭގެ 4 ބައްރުން ވެސް ވަނީ ޤައުމުތަކުގެ ވެރިކަންތައް ބަދަލުވެ، ޑިމޮކްރަސީގެ އެންމެ މުހިންމު އެއް ދައުރުކަމަށްވާ، ޢާންމުންގެ ގިނަ ބަޔަކު ވޯޓު ދިން ގޮތަށް، ޞުލްޙަވެރިކަމާއެކު ބާރުތައް ބަދަލުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންގޮސްފައެވެ. ދެކުނު އެފްރިކާއާއި އިންޑިޔާގައި ގިނަ ދުވަސްތަކެއް ވަންދެން ވެރިކަން ކުރަމުންދާ ޕާޓީތަކަށް ވެރިކަން ދިފާޢު ކުރެވުނު ނަމަވެސް، ލިބިފައިވާ ބޮޑު އަޣުލަބިއްޔަތު ވަނީ ގެއްލިފައެވެ.
ޑިމޮކްރަސީ ދެމިއޮތުން މުހިންމު ވަނީ ކީއްވެ؟
ނިމުނު ޑިސެމްބަރު މަހު ދެކުނު ކޮރިޔާގައި ހިނގި ކަންތައްތަކަށް ނަޒަރު ހިންގާލުމުން ވެސް ޑިމޮކްރަސީގެ ދެމިއޮތުން މުހިންމުވާ ސަބަބުތައް ފެނެއެވެ. ކުޑަ ވަގުތު ކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި، އޭޝިއާގެ hަތަރު ވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު އިޤްތިޞާދު އަދި އެމެރިކާގެ ގާތް އަސްކަރީ އެކުވެރިޔާގެ ރައީސް ވަނީ އެ ޤައުމުގައި ކުއްލި ޙާޅަތު އިޢުލާނުކުރައްވާފައެވެ. ޓީވީ މެދުކުރައްވާ ދެއްވި ބަސްދީގަތުމެއްގައި އެކަން އިޢުލާނުކުރައްވާ ކުޑަ ވަގުތު ކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި އެކަން އަނބުރާ ގެންދަވާފަވެސް ވެއެވެ. ޤާނުނުހަދާ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ތާޢީދު އެ ކަމަށް ނުލިބުމުންނެވެ. ޢާންމުންގެ ގިނަ ބަޔަކު މަގުތަކަށް ނުކުމުގެ އެ ނިންމުމާ ދެކޮޅު ހެދުމުންނެވެ.
ވިލާތުގެ ޤައުމުތަކުގެ ތެރެއިން ކަނާތު ފިޔައިގެ ވިސްނުން ގެންގުޅޭ ޕާޓީތަކުން ވަނީ ޖަރުމަނުވިލާތާއި ފަރަންސޭސިވިލާތާއި އޮސްޓްރިއާއާއި ވިލާތުގެ ޤާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގައި ކުރިއެރުންތަކެއް ހޯދާފައެވެ. ރަޝިޔާއިން ނުފޫޒު ހިންގި ކަމަށް ބުނެ، އަލުން ރިޔާސީ އިންތިޙާބު ބާއްވަން ޖެހިފައިވާ ރޯމޭނިއާގައި ވެސް ކަނާތު ފިޔައިގެ ވިސްނުން ވަނީ ކުރިއެރުންތަކެއް ހޯދާފައެވެ. އަދި ރަޝިޔާއަށް ތާއިދުކުރާ، އެ ޤައުމުގެ ފިކުރުތަކާ އެއްގޮތް ފިކުރުތައް ގެންގުޅޭ ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުން ވަނީ ޖޯޖިއާއާއި މޮލްޑޯވާގެ އިންތިޚާބުތަކުން ވެސް ރަނގަޅު ނަތީޖާތަކެއް ހޯދާފައެވެ. މިއާއެކު ވިލާތުން އަނެއްކާވެސް މި ދަނީ 1930ގެ އަހަރުތަކުގައި ޤައުމުތަކުން ގެންގުޅުނު ފޭސިޒްމް ސިޔާސަތުތަކާ ދިމާއަށްތޯ ވަނީ ސުވާލު އުފެދެން ފަށާފައެވެ.
އިޤްތިޞާދީ ގޮތުން ދިމާވެފައިވާ ގޮންޖެހުންތަކާއެކު ކަނާއަތު ފިޔައިގެ ވިސްނުމަށް އޮތް ތާއީދު ވިލާތުގައި އިތުރުވެގެން ދިޔަ ނަމަވެސް، ބައެއް ޤައުމުތަކުން ވަނީ ވާތު ފިޔައިގެ ވިސްނުމަށް ވެސް ތާއިދު ބަދަލުކޮށްފައެވެ. އެ ގޮތުން، އިނގިރޭސިވިލާތިގެ ވާތު ފިޔައިގެ ލޭބަރ ޕާޓީން ވަނީ 14 އަހަރުގެ ކޮންޒަވޭޓިވް ވެރިކަމަށް ނިމުން ގެނަސްފައެވެ. މިފަދަ ބަދަލުތަކާއެކުވެސް ޞުލްޙަވެރިކަމާއެކު ބާރުތައް ބަދަލުކުރުމަށް މާބޮޑެތި ހުރަސްތަކެއް އަޅާފައެއް ނެތެވެ. ނަމަވެސް، ރަޝިޔާ، އިރާން އަދި ވެނެޒުއޭލާގައި އިންތިޙާބުތައް ކުރިއަށްގެންދިޔަ ގޮތާ ހަވާލާދީ ޚުދުމުޚުތާރު ވެރިކަންތައް އިތުރަށް ފުޅާކުރި ކަމަށް މަސްރަހު ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުނެއެވެ.
ފެބްރުއަރީ މަހަށް ތާވާލުކޮށްފައިވާ ޖަރުމަނުވިލާތުގެ މަޖިލިސް އިންތިޙާބަށް ސަމާލުކަން ހުއްޓިފައިވާއިރު، ނާޒީ ވެރިކަމުގައި ހިނގައިދިޔަ ކަންކަން ތަކުރާރުވިޔަ ނުދިނުމަށް އެ ޤައުމުގެ ރައްޔިތުން ދަނީ މަސައްކަތްކުރަމުންނެވެ.
އޭގެ އިތުރުން، ޚުދުމުޚުތާރު ވެރިކަންތައް ވައްޓާލި ބަންގްލަދޭޝް އާއި ސޫރިޔާއަށް 2025 ވެގެންދާނީ މުހިންމު އަހަރަކަށެވެ. ބަންގްލަދޭޝްގެ ވަގުތީ ސަރުކާރުގެ ވެރިޔާ. މުހައްމަދު ޔޫނުސް ވަނީ އެ ޤައުމުގެ އިންތިޚާބީ އިޞްލާހުތައް އެކުލަވާލަން ފައްޓަވާފައެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި 2025 ވަނަ އަހަރު ނިމޭއިރު އިންތިޚާބެއް ބޭއްވޭނީ އެންމެ އަސާސީ އިސްލާހުތައް ގެނެވިގެންނެވެ. ނަމަވެސް ސޫރިޔާގައި ރިޔާސީ އިންތިޚާބެއް ބާއްވަން ގާތްގަނޑަކަށް ހަތަރު އަހަރު ނަގާނެ ކަމަށް އެ ޤައުމުގެ ވަގުތީ ސަރުކާރުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.